• Birinci navigasyona geç
  • Skip to main content
  • Alt alana geç

İLGİLİ BİR BİLGİ

Alternatif Bilgi Kaynağı

  • ANASAYFA
  • HAKKINDA
  • ABONELİK
  • İLETİŞİM
Buradasınız: Anasayfa / Sanat / Edebiyat / Tarihsel Süreçte Çocuğa ve Çocukluğa Bakış

Tarihsel Süreçte Çocuğa ve Çocukluğa Bakış

24 Şubat 2009 - Yazan: İbrahim Avcı Yorum yapın

“Çocuk” ve “çocukluk” kavramlarının tarihsel süreçlerini hiç merak ettiniz mi? Önceki yıllar ve toplumlarda “çocuk” nasıl bir yere sahipti? İşte bu yazı da “çocuk” ve “çocukluk” kavramlarının Batı’da, Osmanlı’da ve Türkiye’deki oluşumu ve gelişimi hakkında kısa bilgiler bulabilirsiniz.

Çocuk Edebiyatı

A) Batı’da:

“Çocuk” kavramı asıl olarak Rönesansla birlikte kullanılmaya başlamış ve Aydınlanma döneminde bugünkü içeriğini kazanmıştır. “Çocukluk” sosyal bir yapı ve psikolojik bir varlık olarak 16. yüzyılda ortaya konmuş, günümüze dek gelmiştir.

Antik çağda “çocuk” denildiğinde belirli bir yaş ayrımı yoktur, sadece köle çocukların öldürülmesi konusunda ortaya çıkar. Katolik klisisesi ise çocukluktan çıkışı 7 yaş olarak belirler. Bu yaştan sonra çocuk, giysileri ve yaşantısıyla yetişkin gibidir.

18. yüzyıl öncesinde çocuklar dövülen çocuklardır; anne pasif, baba ilgisizdir. Babanın sahip olduğu otorite, çocuğu öldürmesine dahi hak tanır.

Matbaanın icadından 18. yüzyılın ortalarına kadar çocuk bir değer olarak görülmez, babanın çocuğu öldürme hakkını ise sadece Hristiyanlık engeller.

Çocuk aile içinde 17. yüzyılın başlarında önem kazanmaya başlar; ancak merkez olacak kadar değildir bu ilgi. Çocuk, anne sevgisi ile ancak 18. yüzyılda tanışabilmiştir. Çünkü bu zamana kadar çocuk, korku veren, hatta günah unsuru sayılan bir varlıktır. Eşleri birbirinden uzaklaştırdığı düşünüldüğünden ve babanın öldürme hakkı Hristiyanlık tarafından engellendiğinden, hemen bakıcılara verilir; kurtulunması gereken bir yük olarak görülürdü.

Kız ve erkek çocuklar arasında da ayrım vardır; kız çocuklar hiçbir şey kazandırmayan, üstelik evlendirmek için drahoma ödenen bir yüktür. Bu nedenle ya hizmetçiliğe ya da manastıra gönderilirler. Erkeklerde ise sadece büyük çocuk önemlidir ve miras ona bırakılır.

1760’tan sonra annenin çocuğun yanında olması gerektiğine dair yayınlar çıkar. Bu tarihten sonra çocukların öldürülmemesi ve sevgiyle yetiştirilmesi süreci başlar. Çocuklardan geleceğe yönelik beklentiler oluşur, onların sağlığı ve eğitimi önemsenir. 19. yüzyılın yarısına gelindiğinde ise çocuk hastalıkları uzmanlığı oluşturulur.

B) Osmanlı’da ve Türkiye’de

Türk tarihinde çocuğa değer verilir, aile içinde saygındır. İslamiyet öncesi destanlarda yer alır; ancak geleneklerden dolayı, çocuk 15 yaşına kadar isimsizdir, bir şey başarmasıyla isim verilir.

Müslümanlıkta da çocuğa önem verilir. Çocukluk çağı ergenlikle sona erer ve bu sürece kadar sorumluluk ebeveynlerindir.

Osmanlı’da çocuk yaşantısı ve giysileriyle yetişkin gibidir ve Batı’da olduğu gibi sadece 7 yaşına kadar çocuk olarak görülür. Tanzimat dönemine kadar bu durum devam eder.

Tanzimatla beraber çocuklara kitap okumaları, kendilerini geliştirmeleri ve diğer millet çocuklarından geri kalmamaları öğütlenir, çok yaygın olmasa da kız çocukların okuması teşvik edilir.

  • 1980 sonrası kentleşme ve etkisi: 1950lerde ortaya çıkan sanayileşme kentleşme olgusunun etkisiyle göçler başlamış ve bu durum da gecekondulaşmalara yol açmıştır. Kent kültürü ve kendi kültürleri arasında kalan insanlar arabesk kültürü ortaya çıkarmıştır. Bu durum da en çok çocuk ve gençleri etkilemiş, 60-70lerdeki koruma, geliştirme ve önemseme anlayışı 80lerde yerini sorumsuzluğa bırakmıştır.

  • Liberalleşmenin etkisi: Hızlı bireyselleşme yabancılık, yalnızlık olgusunu geliştirmiş, gençlerin Batıya özenmesi ve aradıklarını bulamamaları, onları farklı yönelimlere itmiştir. 80 öncesinde siyasal, sonrasında ise tüketici veya dini yönelimlere kaymışlardır.

  • Medyanın etkisi: 1980li yıllarda özel kanalların oraya çıkması, renkli televizyonların yaygınlaşması ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi toplumsal yapıyı sarsar. Topluma artık “Bilgi Toplumu”, çağa ise “Bilgi Çağı” denir.

Yayın ortamları gençlere çeşitli roller sunar, TV birincil haber kaynağı olarak kabul görür ve örnek alınır. Bu da popüler kültüre kapılan gençler ile önceki kuşaklar arasında çatışma yaratır.

Kaynak: AÖF. İlköğretimde Çocuk Edebiyatı. Eskişehir: AÖF, 2007.

Bunlar da ilginizi çekebilir:

  • jeshoots-com-mSESwdMZr-A-unsplash-1
    Ekonomik Sorunları Olan Bir Ülkeyi Terk Edip…
  • joshua-hoehne-YPgTovTiUv4-unsplash
    Ürün Durumları için Kullanılan Kısaltmalar
  • niklas-hamann-Pe4gh8a8mBY-unsplash (2)
    VUCA Dünyasında Satın Alma: Değişime Uyum Sağlamak

Kategori: Edebiyat Etiket: Batı'da Çocuk, çocuk, Çocuk Edebiyatı, Çocuk ve Gençlik Edebiyatı, Edebiyat, Osmanlı'da Çocuk, Sanat, Tarih, Toplumda Çocuğun Yeri, Türkiye'de Çocuk

E-BÜLTEN ABONELİĞİ

Günde en fazla 1 e-posta alarak hiçbir gönderiyi kaçırmayın.

Okuyucu Etkileşimi

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Footer

Son Yazılar

  • Hollanda’dan İlham Alan Çözüm: İspenç Tavuklarıyla Atık Sorununa Doğal Bir Yaklaşım
  • Kıyamete Hazırlık mı, Yoksa Akıllı Isınma mı? Evde Pelet Sobasının Avantajları
  • Vitrektomi Göz Ameliyatı Sonrası Yüzüstü Yatma Yastığı
  • Einstein’ın Başarı Formülü: Çalışmak, Eğlenmek ve Sessiz Kalmak
  • Otomotiv Güvenliği: Kadınlar ve Çocuklar İçin Daha İyi Koruma

Ara

Son yorumlar

  • Britney Spears’ın “Toxic” Şarkısı ve Toksik İş Ortamı için Halterci
  • Kitaptaki fiyat etiketi nasıl çıkarılır? için İbrahim Avcı
  • Kitaptaki fiyat etiketi nasıl çıkarılır? için Zararsız bir kitap&müzik sever
  • KYK Kredi/Burs Kesilme Sebepleri için İbrahim Avcı
  • KYK Kredi/Burs Kesilme Sebepleri için Merve Nur

© 2008-2025 · İlgili Bir Bilgi · Başa Dön☝

Gizliliğiniz
Cihaz bilgilerini saklamak ve/veya erişmek için çerezler gibi teknolojiler kullanıyoruz. Bunu, gezinme deneyiminizi geliştirmek ve (kişiselleştirilmiş olmayan) reklamlar göstermek için yapıyoruz. Bu teknolojilere izin vermeniz, bu sitede gezinme davranışınız veya benzersiz kimlikler gibi verileri işlememize izin verecektir. İzin vermemek veya izninizi geri çekmek, bazı özellikleri ve işlevleri olumsuz etkileyebilir.
Fonksiyonel Her zaman aktif
Teknik depolama veya erişimin, abone veya kullanıcı tarafından açıkça talep edilen belirli bir hizmetin kullanımının sağlanması meşru amacı veya yalnızca bir elektronik iletişim ağı üzerinden bir iletişimin iletilmesini gerçekleştirmek amacıyla kesinlikle gerekli olması.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
İstatistik
Yalnızca istatistiksel amaçlarla kullanılan teknik depolama veya erişim. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Pazarlama
Teknik depolama veya erişim, reklam göndermek amacıyla kullanıcı profilleri oluşturmak veya kullanıcıyı benzer pazarlama amaçları doğrultusunda bir web sitesinde veya çeşitli web sitelerinde izlemek için gereklidir.
Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
Tercihleri görüntüle
{title} {title} {title}